FOB (فوب) یا تحویل کالا روی عرشه کشتی

FOB یا تحویل کالا روی عرشه کشتی واژه ای برای توصیف فرآیندهای خاص از حمل و نقل کالا می‌باشد. یکی از اصطلاحاتی که در صنعت حمل و نقل کاربرد بسیاری دارد، فوب است. فوب (FOB) یک نوع از قوانین اینکوترمز است. این واژه به معنی قیمت تا لحظه ی تحویل روی کشتی است. اف او بی (FOB)  یا همان فوب، مخفف کلمه Free On Board می‌باشد.

در صنعت حمل و نقل و واردات و صادرات محموله و کالاها، اصطلاحات و واژه ها و نیز روشهای مختلفی موجود می‌باشد که برای ورود به صنعت حمل و نقل و یا استفاده از خدمات شرکت های حمل و نقل بارها، بهتر است با آن ها آشنایی داشته باشید. با توجه به قوانین بین المللی در شرایط FOB فروشنده و خریدار وظایفی دارند. فروشنده وظیفه دارد همه هزینه های کالاها و محموله را تا محل حمل اصلی تقبل کند. در مقابل خریدار همه ی هزینه‌های بعد از محل حمل اصلی که شامل کرایه حمل، بیمه، تعرفه های وارداتی و غیره را متقبل خواهد شد.

اینکوترمز (Incoterms) یا به عبارتی مقررات تجاری بین المللی، مجموعه ای از قانون های از پیش تعریف شده تجاری می‌باشد که توسط ICC یا همان اتاق بازرگانی بین المللی منتشر شده است و همچنین به صورت گشترده در معاملات تجاری بین المللی یا پروسه خریداری مورد استفاده قرار می‌گیرد. سازمان ها به کمک Incoterms، توانایی برقراری معاملات تجاری آسانتر با طرفین مختلف از کشورهای مختلف را خواهند داشت.

فوب یا همان اصطلاح "تحویل کالا روی عرشه کشتی" این معنا را می‌رساند که فروشنده تحویل کالا را زمانی انجام می‌دهد که کالا در بندر بارگیری تعیین شده، از لبه کشتی عبور کند. اصطلاح fob برای این منظور است که فروشنده کالا را به جهت صدور، ترخیص کند. واژه فوب الزاما فقط برای حمل و نقل های دریایی یا آبراه های داخلی مورد استفاده قرار می‌گیرد.

تاریخچه FOB (فوب) یا همان تحویل کالا روی عرشه کشتی

اصطلاح تحویل کالا روی عرشه کشتی یا همان Freight On Board (FOB)، به زمان هایی می‌رسد که کار حمل دریایی توسط کشتی های بادبانی انجام می‌شد و کارگران به صورت دستی بارها و محموله ها را تا روی عرشه حمل می‌کردند. فوب واژه خوبی برای حمل کالاها از طریق کشتی بود، در آن زمان گذشته حمل و نقل دریایی اصلی ترین روش حمل و نقل کالاها از کشورهای دور دست بود. بعد از آن زمان، تعاریف آن در کشورهای مختلف با یکدیگر فرق کرد.

فوب مبدا چیست؟

Free On Board یا همان FOB از اصطلاحات مرتبط با صنعت حمل و نقل می‌باشد. اینجا به فوب مبدا خواهیم پرداخت.

اگر کالایی در محل فروشنده با عنوان فوب مبدا یا همان FOB Shipping Point تعیین شده باشد، بعد از خارج کردن کالا از انبار فروشنده، فروشنده موظف است فروش را به طور کامل ثبت نماید. خریدار یا همان صاحب کالاهای مورد معامله و خریداری شده که در مسیر انبار خود می‌باشد، می‌بایست همه هزینه های تحویل کالا را پرداخت نماید.

در واقع فوب را می‌توان اینچنین مفهوم کرد که درصورت هرگونه آسیب واردشده به کالا، گم شدن کالا و یا از بین رفتن کالا، چه کسی مسئول است. به عبارت بهتر، بعد از اینکه خریدار، محصول و کالای مورد نظر خود را از فروشنده با عنوان FOB در محل فروشنده خریداری کرد، مسئولیت حمل و نقل کالا بالافاصله به عهده خریدار گذاشته می‌شود و در صورتی که آسیبی به محصول یا کالا وارد شود، خریدار باید هرگونه ادعای بازپرداخت را ارائه دهد .

فوب مقصد یا مقصد فوب چیست؟

مقصد فوب یک اصطلاح است به این معناست که مالکیت بارها و کالاها تا زمانی که به مقصد مدنظر خریدار برسد بر عهده فروشنده می‌باشد و بعداز رسیدن بارها به مقصد تماما به مالکیت خریدار در خواهد آمد.

انواع روش های تحویل کالا یا حمل با شرایط فوب

در برخی از حالات ممکن است شرایط حمل FOB جزئیاتی به همراه داشته باشد که در شرایط کلی تغییراتی ایجاد می‌کند. این شرایط معمولا در پیش فاکتور یا همان پروفرما (PL) و بارنامه (BL) ذکر می‌شوند.

1. تحویل بار در مبدا FOB - حمل و نقل پیش پرداخت
2. تحویل بار در مبدا FOB - جمع آوری بار
3. تحویل بار در مبدا FOB - حمل و نقل پیش پرداخت و شارژ مجدد
4. تحویل بار در مقصد FOB - حمل و نقل پیش پرداخت
5. تحویل بار در مقصد FOB - جمع آوری بار
6. تحویل بار در مقصد FOB - جمع آوری بار و مجاز

تفاوت CIF و FOB

CIF(ارزش سیف کالا)، مخفف Cost Insurance Freight می‌باشد. CIF رقمی است که در تمامی محاسبات اعم از حقوق گمرکی، سود بازرگانی و عوارض گمرکی تاثیر دارد. در CIF یا همان ارزش سیف کالا فروشنده مسئولیت انتقال بارها به نزدیک ترین بندر، پرداخت هزینه های حمل و نقل دریایی، بار زدن محموله ها و فرستادن کالاها و محموله‌ها به بندر منتخب خریدار را برعهده دارد. در FOB فقط انتقال بارها به نزدیکترین بندر، برای بارگیری کالاها بر عهده فروشنده می‌باشد و بعد از آن همه مسئولیت های بارها را خریدار بر عهده دارد.

FOB و CIF از توافق نامه های اینکوترمز (Incoterms) هستند. این دو توافق نامه به طور گسترده مورد استفاده قرار می‌گیرند.

جمع‌ بندی

در این مقاله به مفهوم فوب یا FOB که یکی از مهمترین قوانین اینکوترمز در بیشتر کشورها است، پرداختیم. همچنین تاریخچه فوب، تفاوت CIF و فوب و... را بررسی کردیم. جهت مشاهده سایر مقالات و اخبار در حوزه حمل و نقل کلیک نمایید.

همچنین در انتیراپ خدماتی اعم از حمل و نقل بین المللی زمینی، ریلی، دریایی، هوایی، انبارداری و... ارائه می‌شود. جهت کسب اطلاعات بیشتر و استفاده از این خدمات می‌توانید به www.ntirapp.com مراجعه نمایید.
عضویت در سامانه انتیراپ و استعلام هزینه حمل و نقل دریایی