کالای متروکه (Abandoned goods) چیست؟ کالای متروکه به کالاهایی گفته می‌شود که صاحب آن کالا به هر دلیلی جهت ترخیص بار خود به گمرک مراجعه نکرده است. و یا صاحب کالا در فرستادن مدارک و اسناد مرتبط تاخیر داشته است. و یا دلیل دیگری که ممکن است وجود داشته باشد، این است که به علت نبود مجوزهای مورد نیاز، کالا به حالت متروکه در آمده باشد. البته دلایل دیگری نیز ممکن است وجود داشته باشد مثلا محموله را واردکننده اظهار نکرده باشد و یا به دلیل اشتباهی در اقدامات حمل کننده، وارد کننده یا صادرکننده (تاجر) کالا صورت گرفته باشد و به هر نحو و دلیلی ترخیص کالا از گمرک انجام صورت نگرفته و به مدت 30 روز از زمان ورود آن کالا می‌گذرد.

در صنعت حمل و نقل، ملاحظات و حساسیت های بیشتری نسبت به انبار کردن محموله ها و کالاها وجود دارد. هر محموله یا کالایی که در مرحله ارسال متوقف می‌شود، هزینه به بار می‌آورد. به همین دلیل حاملان کالا نمی خواهند که کانتینر ها مدت زمان زیادی در انبار گمرک نگه داشته شوند. میزان خسارت وارد شده به حاملان بارها، به دلیل دیرکرد در تخلیه بار بیشتر از خود هزینه ها می‌شود.

چرا کالاهای وارداتی متروکه می شوند؟

کالاهای وارداتی به دلایل زیادی امکان دارد به کالای متروکه (Abandoned goods) تبدیل شوند. برای نمونه:

• تاخیر در زمان فرستادن مدارک مورد نیاز
• نداشتن تائیدیه وزارت بهداشت و سازمان استاندارد
• کمبود نقدینگی مالک های کالاها

سرنوشت کالای متروکه

طبق ماده 34 قانون گمرکی، بالافاصله بعد از اعلام متروکه شدن کالا و قرار گرفتن کالا در لیست مربوطه، در قبض انبار، فروش و تاریخ متروکه شدن کالا ثبت می‌شوند.

طبق ماده 33 در قانون امور گمرکی، مسئول انجام فروش کالای متروکه (Abandoned goods) به عهده سازمان جمع آوری و فروش اموال تملیکی است.

نکته! تمام پول به دست آمده از فروش کالای متروکه به گمرک تعلق نمی‌گیرد.

در صورتی که مالک کالا تا 2 سال بعد از متروکه شدن کالای خود با تحویل اسناد و مدارک لازمه مالکیت خود را اثبات کند، گمرک بعد از کسر کردن هزینه‌های مربوطه (تعرفه های گمرکی)، مبلغ باقی مانده از فروش کالا را به مالک کالا پرداخت می‌کند. که این هزینه شامل مواردی می‌شود که عبارتند از:

• حق بیمه
• حقوق ورودی
• هزینه های گمرکی
• هزینه انبار و نگهداری کالا
• عوارض حمل‌­و­نقل داخلی کالا
• حق الزحمه کارشناسی و فروش از جانب سازمان جمع‌آوری و فروش اموال تملیکی

راه های فروش کالای متروکه

• حراج کالای متروکه
• مزایده کتبی کالای متروکه
• خرده فروشی کالای متروکه

سازمان جمع آوری و فروش اموال تملیکی به عنوان مسئول فروش کالای متروکه و کالای ضبطی در گمرک، مسئولیت فروش بار را بر عهده خواهد داشت.

متروکه شدن کالاهای ممنوعه

اگر مالک کالا مشخص نباشد، در روزنامه های کثیرالانتشار، ابلاغ می‌شود.

طبق تبصره 1 ماده 24 قانون امور گمرکی، اگر امکانات لازم برای نگهداری کالاهای فاسد شدنی در گمرکی که قرار است بارها را تحویل بگیرد، موجود نباشد، کالا باید بالافاصله ترخیص شود. و با مسئولیت مالک کالا و تحت نظارت گمرک به انبار مناسب انتقال یابد. در غیر اینصورت تحویل گیرنده کالا در برابر فاسد شدن کالا هیچ مسئولیتی ندارد و قوانین و مقررات کالای متروکه را بر کالای مدنظر اعمال می‌کند.

محاسبه هزینه انبارداری در گمرک

در ادارات گمرک زمینی کالاهای وارداتی کشور با توجه به تاریخ اظهارنامه و قبض انبار و بارنامه حداکثر تا 10 روز از پرداخت حق انبارداری معاف می­‌باشند. ادارات گمرک هوایی در هر حالت به مدت 2 روز معاف از پرداخت حق انبارداری می‌باشند.

نحو محاسبه هزینه‌های انبارداری

• کالاهایی که در انبار نگهداری می‌­شوند:

نرخ انبارداری برابر است با مدت * نرخ انبارداری * وزن ناخالص

• کالاهایی که در محوطه سرپوشیده نگهداری می­‌شوند:

هزینه انبارداری برابر است با 75% * مدت * نرخ انبارداری * وزن ناخالص

• برای بار و محمولاتی که در محوطه باز نگهداری می­‌شوند:

هزینه انبارداری برابر است با 60% * مدت * نرخ انبارداری * وزن ناخالص

جمع‌ بندی

در این مقاله به مفهوم حمل و نقل کالاهای متروکه که یکی از مهم‌ترین کالاها در گمرک است، پرداختیم. همچنین کالای متروکه، چرا کالاها متروکه می شوند و... را بررسی کردیم. جهت مشاهده سایر مقالات و اخبار در حوزه حمل و نقل کلیک نمایید.

همچنین در انتیراپ خدماتی اعم از حمل و نقل بین المللی زمینی، ریلی، دریایی، هوایی، انبارداری و... ارائه می‌شود. جهت کسب اطلاعات بیشتر و استفاده از این خدمات می‌توانید به www.ntirapp.com مراجعه نمایید.
عضویت در سامانه انتیراپ و استعلام هزینه حمل و نقل دریایی