پرتاب نیزه، یکی از رشته های دومیدانی می‌باشد، که در آن ورزشکار تلاش می‌کند تا نیزه ای از جنس فلز یا آلومینیوم را به فاصله ای هرچه دورتر پرتاب کند.

پرتاب نیزه یکی از مسابقات پنج گانه در بازی های المپیک باستان بود. این ورزش از سال 1908 میلادی یک رویداد مستقل در بازی های تابستانی مدرن بوده است. پرتاب نیزه از سال 1908 بعد از معرفی مسابقات پرتاب نیزه مردان در لندن، بخشی از المپیک امروزی شد. این ورزش آخرین رویداد پرتابی پس از پرتاب چکش و دیسک بود.

مسابقات پرتاب نیزه بانوان، اولین بار در المپیک سال 1932 میلادی، در لس آنجلس آغاز شد. از آن زمان تا به امروز، مسابقات پرتاب نیزه مردان و زنان دو مورد از محبوب ترین رویدادهای دومیدانی امروزی بوده است. قوانین پرتاب نیزه در طول سال ها چندین بار اصلاح شده است. در اینجا مروری کوتاه بر کتاب قوانین پرتاب نیزه فعلی است.

فدراسیون جهانی دو و میدانی، در اول آوریل ۱۹۸۶، در طراحی نیزهٔ ویژه مردان تغییراتی داد. همچنین، این فدراسیون، در سال ۱۹۹۹ در طراحی نیزهٔ زنان نیز تغییراتی اعمال کرد. رکورددار پرتاب نیزهٔ مردان (با طراحی جدید) «یان ژلزنی» با رکورد ۹۸٫۴۸ است. او ۵ بار رکورد جهان را تغییر داده است.

مشخصات نیزه

نیزه، استوانه ای شکل است و در دو انتها به سمت پایین خم می‌شود.

نیزه ها انواع مختلفی دارند. مقلا نیزه هایی که در مسابقات مردان بزرگسال استفاده می‌شوند، باید حداقل 80 گرم وزن داشته و طولی بین 2.6 تا 2.7 متر داشته باشد و نیزه هایی که در مسابقات زنان مورد استفاده قرار می‌گیرند با حداقل 600 گرم وزن و طولی بین 2.2 تا 2.3 متر داشته باشند.

یک نیزه سه قسمت دارد، که عبارتند از: یک سر، یک میل و یک بند ناف. میل یا همان بدنه اصلی نیزه از فلز و یا مواد مناسب دیگری ساخته شده است. ممکن است توپر یا توخالی باشد، اما باید سطح صاف و بدون هیچ شیار، برآمدگی، سوراخ یا هرگونه زبری داشته باشد. انتهای جلوی شفت به یک انتهای تیز متصل به یک نوک فلزی که سر یا نوک نامیده می‌شود، منقبض می‌شود. 

ناحیه ای که مرکز ثقل نیزه ها را مشخص می کند (۰.۹ متر تا ۱.۰۶ متر از نوک برای مردان و ۰.۸ متر تا ۰.۹۲ متر برای زنان) با یک بند ناف ثابت می‌شود که ضخامت آن نمی تواند از ۰.۸ میلی متر تجاوز کند. گیره باید ضخامت یکنواخت داشته باشد و می‌تواند دارای یک الگوی منظم بدون لغزش باشد تا به گرفتن نیزه کمک کند. با این حال، هیچ فرورفتگی، شیار یا بریدگی مجاز نیست.

ناحیه پرتاب نیزه

• مسافت مسیر دورخیز در پرتاب نیزه باید حداقل 5.36 متر و حداکثر 30 متر باشد.
• دالان پرتاب نیزه متشکل از دو خط موازی، به پهنای 5 سانتی متر  می‌باشد که در فاصله 4 متری از یکدیگر قرار دارند.
• براى مشخص کردن قطاع يا ناحيهٔ فرود پرتاب، مرکز دايره به شعاع ۸ متر را به دو انتهاى قوس انتهایى پرتاب وصل مى‌کنيم.
• قوس انتهائى دالان پرتاب جزئى از محيط دايره اى است که به شعاع ۸ متر ترسيم مى‌شود و در واقع محدودهٔ انتهائى پرتاب را مشخص مى‌کند.

قوانین پرتاب نیزه

• هدف از ورزش پرتاب نیزه، پرتاب یک نیزه توخالی به شکل استوانه ای باریک در دورترین فاصله ممکن می‌باشد. پرتاب کنندگان نیزه، باید از یکسری قوانین پیروی کنند تا پرتاب های آنها معتبر تلقی شود.
• برای اینکه شمارش پرتاب نیزه، بتواند انجام شود، باید نیزه در داخل محدوده بخش فرود آید. با این وجود نیزه فقط باید روی زمین علامت بگذارد و لزوماً نیازی به چسبیدن به زمین و یا شکستن چمن ندارد.

• ورزشکار باید با استفاده از چنگال، نیزه را در یک دست نگهدارد. پوشیدن دستکش بر روی دست پرتاب کننده مجاز نیست. ورزشکاران می‌توانند انگشتان خود را تا زمانی که کمک اضافی در حین پرتاب انجام ندهند، بچسبانند.
• نوارهای مسابقه، پیش از برگزاری مسابقات، توسط داوران مورد بررسی قرار می‌گیرند. چسباندن دو یا چند انگشت به هم مجاز نمی‌باشد.
• در همه مراحل پرتاب نیزه، پرتاب نیزه باید در یک موقعیت بالادست قرار بگیرد. یعنی بالای بازوی پرتاب کننده و یا بالای شانه وی.
• برخلاف دیگر مسابقات پرتابی، در پرتاب نیزه، سبک های غیر ارتدوکس مجاز نمی‌باشند. بدین صورت که ورزشکاران باید تکنیک های خود را با مجموعه ای از قوانین ثابت منطبق کنند. همچنین ورزشکاران نمی‌توانند تا زمانی که پرتاب کامل نشده است به بخش فرود پشت کنند.
• در حین رها کردن نیزه و قبل از فرود آمدن، ورزشکاران باید پشت قوس پرتابی یا خط خطا بمانند.
• پس از اعلام نوبت، ورزشکاران نیز باید پرتاب خود را در کمتر از یک دقیقه کامل کنند.
• عدم رعایت هر یک از قوانین فوق منجر به پرتاب خطا می شود و تلاش به حساب نمی‌آید.

منبع

شما می‌توانید با مراجعه به بخش ورزش آکادمی انتیراپ با انواع ورزش ها آشنا شوید.

سامانه خدمات حمل و نقل انتیراپ