شاید عبارت پس کرایه به گوشتان خورده باشد، ولی با ماهیت آن آشنایی نداشته باشید. پس کرایه یکی از اصطلاحات در حمل‌ونقل بین المللی می‌باشد و در تجارت کاربرد زیادی دارد. همانطور که از نام آن مشخص است به سرویسی گفته می‌شود که مشتری بعد از تحویل بسته پستی از پستچی، هزینه پست و حمل‌ونقل را، در محل پرداخت می‌کند.

پرداخت در محل که در زبان انگلیسی Cash On Delivery (COD)، نامیده می‌شود با اسامی دیگری مثل پس کرایه، پرداخت در زمان تحویل و... نیز شناخته می‌شود. پس کرایه یا COD نوعی شیوه پرداخت می‌باشد که مفاد پرداخت هزینه در قرارداد خرید متفاوت می‌باشد.

سرویس پس کرایه مزایای زیادی دارد و توجه صاحبان بار را بسیار به خود جلب کرده است. یکی از مزایای استفاده از این روش، کاهش حداکثری میزان تقلب در میان دو طرف قرارداد می‌باشد و به صورت کلی، تا هنگامی که مشتری خرید خود را دریافت ننموده است و تأییدی نکرده است، الزامی برای پرداخت هزینه ندارد.

در سرویس پس کرایه، فرستنده زمان ارسال بسته، هزینه ای از طرف مشتری دریافت نمی‌کند، ولی مشتری متعهد می‌شود که بعد از تحویل بسته، هزینه پستی را در محل پرداخت کند. بنابراین نیازی به پرداخت کرایه حمل پیش از بارگیری نیست.

روش های پرداخت کرایه حمل و نقل

برای پرداخت هزینه های حمل و نقل مِن جمله هزینه حمل بار، هزینه باربری، هزینه باسکول و غیره، دو روش کلی بنام های پرداخت کرایه پیش از ارسال کالا و پرداخت کرایه پس از ارسال کالا وجود دارد.

1- پیش کرایه یا پرداخت کرایه پیش از ارسال کالا

در این روش، همه هزینه‌های حمل ونقل، پیش از هرگونه اقدام برای بارگیری کالا، توسط فرستنده یا گیرنده به طور کامل، پرداخت می‌گردد.

2- پس کرایه یا پرداخت کرایه بعد از ارسال کالا

شرایط پست پس کرایه، بدین صورت است که هزینه بسته ارسالی توسط مشتری یا همان گیرنده، و بعد از ارسال کالا پرداخت می‌شود. پرداخت هزینه به صورت پس کرایه یا COD، یکی از بهترین روش‌های پرداخت هزینه حمل ونقل می‌باشد. این نوع پرداخت، بسیار مورد توجه و استقبال فرستنده‌ها قرار گرفته است.

یکی از مهمترین شاخص های برجسته پرداخت به صورت پس کرایه، سرعت تحویل بالای آن در کمترین زمان ممکن است. در این روش، تمامی هزینه‌ها، قبل از بارگیری به صورت کامل مشخص می‌شوند ولی هیچگونه هزینه‌ای قبل از تحویل بار در مقصد، پرداخت نمی‌شود.

بهترین روش پرداخت هزینه های حمل و نقل

همانگونه که صحبت کردیم، بهترین روش برای پرداخت هزینه های حمل و نقل، پرداخت هزینه به صورت پس کرایه می‌باشد. در این روش صاحب بار یا مشتری (خریدار) نکلف است کلیهء هزینه های مربوط به بار (کالای خریداری شده) را پس از دریافت بار در مقصد، به راننده پرداخت کند و جهت محکم کاری، از راننده رسیدی را دریافت کند.

مزایای سرویس پس کرایه

پس کرایه به عنوان بهترین روش پرداخت هزینه های حمل و نقل، مزایای زیادی برای خریداران و راننده بار دارد.

در سرویس پس کرایه،  امکان دارد که گیرنده بار در زمان تحویل، بارها را چک کند و در صورت وجود خسارت وارده به بارها و یا عدم مغایرت محصول ارسالی، از دریافت بار صرف نظر کند و هیچگونه هزینه ای پرداخت نکند و درخواست خسارت بکند درحالی که در روش پرداخت پیش از ارسال، کلیه هزینه‌ها پرداخت می‌شود و نمی‌توان در زمان تحویل کالا هیچ اعتراضی داشت.

پس کرایه علی الخصوص برای افرادی که به طور اینترنتی خرید می‌کنند، بسیار کارآمد می‌باشد چون که اغلب فروشنده‌ها، هزینه ارسال را برعهده خریدار کالا محول می‌کنند و با استفاده از سرویس پس کرایه فقط کافیست کالا مورد نظر را، تحویل باربری دهند و تا باربری پس از تحویل کالا هزینه های لازم را از گیرنده کالا و در محل تحویل، بگیرد.

مزیت دیگر اینکه، در روش پس کرایه (COD) خریدار می‌تواند به فروشنده اعتماد نماید و ریسک‌های پرداخت اینترنتی به یک شرکت نامعتبر را تا حد زیادی کاهش دهد.

همچنین مورد دیگر هم اینکه سرویس پس کرایه برای افرادی که امکان پرداخت آنی هزینه با استفاده از کارت بانکی را ندارند، شرایط آسانی را فراهم نموده است.

معایب سرویس پرداخت در محل

سرویس پرداخت در محل، علاوه بر تمامی مزایایی که دارد، ریسک ها و معایبی برای فروشندگان دارد.

• روش COD یا پرداخت در محل، برای کالاهایی که حمل و نقل آنها چندان آسان نمی‌باشد، روش مناسبی نمی‌باشد.
• در این روش، رسیدن هزینه سفارش به دست فروشنده، امری زمانبر می‌باشد و می‌تواند سبب کاهش کیفیت خدمات برای خریدار شود.
• ممکن است خریدار به دلایل مختلفی از دریافت بارها و بسته های خود ممانعت کند و بسته مرجوع شود. در اینگونه موارد فروشنده ملزم به پرداخت هزینه های پستی می‌باشد.

رفع معایب روش پرداخت در محل

• وجود امکان رهگیری مرسوله ارسالی
• وجود امکان تولید بارکد به صورت 24 ساعته
• وجود امکان سفارش انبوه بسته پرداخت در محل
• دریافت نکردن سفته و چک در مقابل ضمانت که در شرکت های پستی از فروشندگان کالاها گرفته می‌شود اشاره نمود.
• برای افزایش خدمات رسانی به فروشندگان در موقع تحویل بسته ارسالی توسط خریدار، هزینه بسته با فروشنده کالا تسویه می‌گردد.
• برای برطرف کردن معایب روش پیش کرایه، بهتر است خدماتی که در قسمت ذیل آورده شده است برای خریداران و فروشندگان ارائه شوند.

نحوه محاسبه پس کرایه

محاسبه پس کرایه، فرمول پیچیده‌ای ندارد چون به منظور ارائه خدمات COD، هزینه مازاد دریافت نمی‌شود.

عوامل تأثیرگذار بر نحوه محاسبه پس کرایه، همان هزینه های مربوط به حمل کالا می‌باشد که مِن جمله از آنها می‌توان به کرایه باربری، هزینه‌های باسکول، هزینه‌های وزن کشی، هزینه بیمه‌نامه، هزینه خواب راننده، هزینه‌های مرتبط به کارگر برای بارگیری اشاره نمود.