سیلندر قسمتی از موتور خودرو میباشد. سیلندر در هسته مرکزی موتور خودرو قرار دارد و یکی از اساسی ترین قطعات در موتورهای احتراقی میباشد و یکی از وظایف آن، برقراری ارتباط بین قطعات دیگر میباشد. فرآیند احتراق یا همان فرآیند انفجار سوخت از سیلندر آغاز میشود. پس در واقع میتوان چنین گفت که نقطه آغاز حرکت خودرو، سیلندر میباشد و در صورتی که در این قطعه، ایرادی وجود داشته باشد، از حرکت خودرو جلوگیری میشود.
سیلندر در همه ماشین ها، پمپ ها و موتورهای مکانیکی رفت و برگشتی، به منظور حرکت پیستون یا بازوی اصلی خود، به یک فضای مناسب برای جابجایی نیاز دارند. این فضا به شکل استوانه توخالی میباشد که در واقع همان سیلندر میباشد.
سیلندرها در ماشین های احتراق داخلی، نقش بسیار مهم و حیاتی دارند، چراکه برای شدت و سرعت بسیار زیاد حرکت، ضروری است. سیلندر ماشین علاوه بر اینکه در حرکت رفت و برگشتی نقش مهمی دارند، بلکه میزبان یکی از پرتنش ترین پدیده های مکانیکی یا همان انفجار سوخت میباشد.
همه فناوری های افزایش قدرت و کاهش مصرف سوخت و همچنین بهینه سازی آلاینده های خروجی در همان اتاقک استوانه ای یعنی سیلندر ماشین صورت میگیرد. از این رو جهت مقاومت هرچه بیشتر در برابر گرما و کاهش متناسب جرم، سیلندرها از جنس چدن و یا از جنس آلومینیوم ساخته میشوند. سیلندر فضایی برای نصب قطعات مهمی مثل سرسیلندر، کارتر، میل لنگ، رینگ پیستون و شاتون میباشد.
کاربرد سیلندر
یکی از کاربردهای سیلندر ماشین، هدایت پیستون میباشد. پیستون یکی از بخش های اساسی موتور ماشین میباشد که در فرآیند سوخت رسانی ماشین، نقش بسیار مهمی دارد و از جنس عایق گازی میباشد. پیستون که یک دیسک در حال حرکت درون سیلندر میباشد و حرکت آن به صورت بالا و پایین شدن است، به عنوان مایع یا گاز، منبسط و منقبض میشود تا آماده جرقه زدن شود.
هنگامی که شمع خودرو جرقه میزند، سوخت موجود در سیلندر منفجر میشود و به سمت پایین حرکت میکند و سوخت موردنیاز ماشین جهت حرکت را تأمین میکند. پس با این تعریف و توصیفات گفته شده، اصلی ترین وظیفه سیلندر ماشین، هدایت پیستون میباشد و همچنین احتراق سوخت از درون سیلندر آغاز میشود.
اجزای سیلندر
- پیستون
- سر سیلندر
- واشر سر سیلندر
1- پیستون
در قسمت فوق درباره پیستون صحبت کردیم و فهمیدیم که پیستون یک دیسک در حال حرکت درون سیلندر میباشد و حرکت آن به صورت بالا و پایین شدن است، به عنوان مایع یا گاز، منبسط و منقبض میشود تا آماده جرقه زدن شود.
یکی از ویژگی های مهم پیستون سالم و مناسب، این است که کمترین میزان لقی را داشته باشد. در واقع میزان لقی پیستون با میزان اصطکاک آن با سیلندر رابطه مستقیم دارد، به عبارتی با کم بودن میزان لقی، میزان اصطکاک پیستون با سیلندر کاهش می یابد و نیز اینکه با سرد بودن پیستون، لق بودن آن میباشد پس بهتر است قبل از اقدام به حرکت، کمی موتور ماشین و پیستون ها گرم شوند تا با تا با ساییدگی به سیلندر موجب خرابی موتور نشوند و سپس حرکت خودرو آغاز شود.
2- سر سیلندر
سر سیلندر یکی از قطعات مهم در موتور ماشین میباشد، که با استفاده از پیچ و مهره به موتور ماشین متصل میشود. در بعضی از ماشین ها، جنس سر سیلندر بکار رفته از جنس چدن میباشد.
گاهی اوقات آن دسته از موتورهای خودروها، که 8 سیلندر دارند، دارای 2 سر سیلندر میباشند.
نکته! سر سیلندر در معرض اصطکاک با پیستون قرار نمیگیرد ولی بیشترین حرارت و گرما در آن قسمت دیده میشود. دلیل این حرارت و گرمای موجود، محل قرارگیری آن یعنی اتاق احتراق میباشد. به همین سبب در اکثر اوقات جنس استفاده شده در تولید سرسیلندر، آلومینیم میباشد چون که مقاومت آلومینیوم در برابر گرما نسبت به چدن بیشتر است.
3- واشر سر سیلندر
واشر سرسیلندر یکی دیگر از اجزای سیلندر در موتور خودرو میباشد که به منظور روغن بندی، بهبود آب بندی و همچنین گاز بندی محفظه احتراق و مسیر آب و روغن بین سیلندر و سرسیلندر بکارگیری میشود. به عبارتی میتوان گفت وظیفه واشر سرسیلندر ممانعت از نشتی و عبور آب، گاز و روغن میان سیلندر و سرسیلندر میباشد.
انواع سیلندر ماشین
- سیلندر تر
- سیلندر خشک
1- سیلندر تر
یکی از انواع سیلندر ماشین، سیلندر تر میباشد که در آن از بوش های جداشدنی استفاده میشود. ضخامت بوش های جدا شدنی تقریباً 2 تا 3 میلی متر میباشد. وجود بوش های جداشدنی سبب ممانعت از برخورد رینگ و پیستون با دیواره های سیلندر میشود و همچنین سطح صیقل موردنیاز جهت بالا و پایین رفتن پیستون را فرآهم مینماید.
در زمان تعمیر سیلندرهای تر، فقط بوش آنها عوض میشود و به تعویض دیگر قطعات آن، نیاز نمیباشد.
2- سیلندر خشک
یکی دیگر از انواع سیلندر ماشین، سیلندر خشک میباشد که به «سیلندر با بوش جدانشدنی» نیز معروف است. تولید سیلندرهای خشک از طریق ریخته گری و فضای داخل استوانه ها با دقت بالا تراش میخورد و پس از آن فرآیند آبکاری بر روی آنها انجام میشود.
دلیل نامگذاری سیلندر خشک، دیواره های آن میباشد چون که ضخامت آنها ثابت میباشد، دیواره سیلندر توسط آب خنک نمیشود و زمان تعمیر بایستی تراشیده شود. که به همین سبب قطر آن بیشتر میشود و از این رو بایستی پیستون ها عوض شوند و سایز بزرگتر آنها جایگزین شود که مناسب سیلندر باشد.
یک ماشین چند سیلندر دارد؟
هر کدام از وسایل نقلیه ای که به منظور حرکت آن، از احتراق داخلی یا قوای محرکه درون سوز استفاده میشود، بایستی حداقل یک سیلندر داشته باشد. مثل بیشتر موتور سیکلت هایی که در بازارها وجود دارند.
ولی در ماشین های مختلف با توجه به ابعاد و جرم بیشتر، بایستی تعداد سیلندرهای موجود بیشتر باشد. طبق تجارب نشان داده شده، ماشین های کوچک و اقتصادی نیز حداقل 3 سیلندر دارند. ولی رایج ترین ساختار پیشرانه ها، 4 سیلندر میباشد. ولی با این حال ماشین های خاص نظیر بوگاتی شیرون، دارای پیشرانه ای با 16 سیلندر میباشند.
تاثیر تعداد سیلندر در ماشین
بر اساس باورهای موجود که از گذشته وجود دارد، چنانچه خودرویی دارای پیشرانه ای باشد که سیلندرهای زیادی دارد، قطعاً قوی تر است، ولی پیشرفت فناوری نشان داده است که این باور صحیح نمیباشد. به طوری که امروزه یک پیشرانه کوچک با 3 سیلندر، به اندازه یک پیشرانه با 8 سیلندر (پیشرانه ها با 8 سیلندر معمولاً اغلب بر روی خودروهای آمریکایی نصب میشوند.)، قدرت دارد. با این وجود در شرایط یکسان، توان هر ماشین بر طبق خروجی هر سیلندر محاسبه میگردد. این یعنی تعداد سیلندرها با قوای محرکه رابطه مستقیمی دارد، به طوری که هر چه تعداد سیلندرها بیشتر باشد، راندمان قوای محرکه ماشین، افزایش مییابد. افزایش تعداد سیلندر یعنی افزایش میزان احتراق که خود به معنی تولید اسب بخار بیشتر است.
علت سوختن سیلندر
بعضی از کارهایی که موجب میشوند، سیلندر ماشین بسوزد، عبارتند از:
- بررسی نکردن آب رادیاتور ماشین
- سوراخ شدن یا تراشیدگی سیلندرها
- رسوبگیری های شدید در پیستون ها
- نداشتن توجه کافی به سلامت واتر پمپ یا همان پمپ آب
- خرابی قطعات مرتبط به سیستم روغن و خنک نشدن سیلندر به وسیله آن
جمع بندی
در این مقاله به مفهوم سیلندر ماشین چیست؟ که یکی از مهمترین قسمت های ماشین میباشد، پرداختیم. همچنین کاربرد سیلندر، اجزای سیلندر، و... را بررسی کردیم. شما میتوانید با مراجعه به بخش مجله رانندگان آکادمی انتیراپ با مطالب مرتبط درخصوص حمل و نقل و رانندگان آشنا شوید.
همچنین در انتیراپ خدماتی اعم از حمل و نقل بین المللی زمینی، ریلی، دریایی، هوایی، انبارداری و... ارائه میشود. جهت مشاهده سایر مقالات و اخبار در حوزه حمل و نقل کلیک نمایید.
عضویت در سامانه خدمات حمل و نقل انتیراپ