خانه 
آکادمی 
پشتیبانی 
پروفایل 
شاید برایتان اتفاق افتاده باشد که در هنگام فشاردادن پدال گاز، احساس کنید خودرویتان شتاب و سرعت سابق را ندارد و فقط گاز میخورد و سرعت بیشتر می‌شود. شاید بدانید که سرعت و شتاب با یکدیگر متفاوت هستند. شتاب مدت زمانی میباشد که باعث می‌شود سرعت خودرو از 0 به 100 کیلومتر در ساعت برسد.
معمولاً در صورتی که احساس کنیم خودرو، شتاب همیشگی را ندارد، می‌گوییم خودرو تنبل شده است. رانندگی با خودرویی که شتاب آن کاهش یافته، لذت بخش نمی‌باشد و در مرور زمان باعث می‌شود موتور خودرو آسیب ببیند.
شتاب خودرو به دلایل مختلفی بستگی دارد، که ما در این مقاله دلایل کاهش شتاب را برایتان می‌آوریم.
دلایل کاهش شتاب خودرو
یکی از عوامل بروز کاهش چالاکی خودرو، وجود نقص در عملکرد موتور میباشد. فعالیت موتور خودرو معمولاً در چهار مرحله دسته بندی می‌شود که در نهایت به احتراق منجر می‌شود. در صورت وجود نقص در هر یک از مراحل، احتراق به مشکل بر میخورد و باعث می‌شود شتاب و چالاکی کمتر شود.
مراحل فعالیت موتور خودرو
- مکش
در اولین مرحله از شروع فعالیت موتور، اول سوپاپ ورودی باز می‌شود و ترکیب هوا و سوخت، وارد سیلندر ماشین می‌شوند. در این هنگام ترکیب مناسب هوا و سوخت یکی از مهمترین عوامل تأثیرگذار در فرآیند کارکرد موتور میباشد. رعایت نکردن این موضوع باعث می‌شود راندمان موتور کمتر شود. - تراکم
مرحله بعدی، حرکت پیستون ها از بخش انتهایی به سمت بالا میباشد که به تراکم سوخت و هوا منجر می‌شود. - انفجار
در مرحله سوم، با جرقه زدن شمع، ترکیب سوخت و هوا انفجار می‌یابد و در نهایت پیستون را مجدداً به قسمت انتهایی خود برمی‌گردانند. - تخلیه
سرانجام باعث خارج شدن (تخلیه) دود و گاز حاصل از اختراع می‌شود. این مرحله به کمک سوپاپ تخلیه دود باز می‌شود و گازهای تولیدی را تخلیه می‌کند.
علل کاهش شتاب خودرو
- ناک زدن موتور
یکی از عوامل کاهش راندمان خودرو و نقص در موتور، ناک زدن موتور میباشد. در واقع هنگامی که مخلوط سوخت و هوا به سیلندر وارد می‌شود و پیش از جرقه شمع، احتراق صورت می‌گیرد، اصطلاحاً ناک زدن موتور گفته می‌شود. ناک زدن موتور زمانی اتفاق می‌افتد که سیلندر و پیستون دمای زیادی داشته باشند و حرارت در سوخت به ایجاد انفجار منجر شود.
- خراب شدن مافلر یا صدا خفه کن
مافلر یا صدا خفه کن، قطعه ای در خودرو میباشد که از انتشار گازهای گلخانه ای از طریق اگزوز کمتر می‌کند و بعلاوه باعث کمتر شدن صدای موتور می‌شود. مافلر خودرو همانند دیگر قطعات خودرو، در مرور زمان به مشکل برخورد می‌کند و در نهایت قدرت اولیه خود را از دست می‌دهد. زنگ زدگی و تجمع ذرات دوده از مشکلاتی میباشند که باعث می‌شوند شتاب خودرو کمتر شود.
- گرفتگی فیلتر روغن
فیلتر روغن یکی از قطعات خودرو میباشد که وظیفه آن پاکسازی و تصفیه روغن موتور از ناخالصی ها و ذرات گردوغبار میباشد. در صورت کثیف شدن و از کار افتادن فیلتر روغن، عملکرد روغن موتور هم تحت تأثیر قرار می‌گیرد. در نهایت موجب می‌شود روغن موتور نتواند وظیفه خود را به بهترین نحو انجام دهد که این سبب می‌شود شتاب خودرو کمتر شود.
- شل شدن سیم گاز
یکی دیگر از عوامل موثر در کم شدن شتاب ماشین، شل شدن سیم گاز میباشد. در صورت شل شدن سیم گاز، دریچه هوا به صورت کامل باز نمی‌شود و این باعث می‌شود هوای کافی به سیلندر نرسد و احتراق صورت نگیرد. در واقع با فشاردادن پدال گاز هوای بیشتری به درون سیلندرها وارد می‌شود ولی درصورت شل بودن سیم گاز، هوای طبیعی جهت احتراق موتور به سیلندرها نمی‌رسد. در این مواقع، بایستی سیم گاز را بررسی نمود و از محکم بودن آن اطمینان حاصل نمود که سبب افزایش توان موتور می‌شود.
- اختلال عملکرد انژکتورها
انژکتورها یکی از قطعات مهم در ماشین میباشند که در صورت بروز نقص در آنها، عملکرد ماشین مختل و عملکرد سیستم سوخت ناقص می‌شود. وظیفه انژکتورها پاشش سوخت در موتور میباشد. در صورت کثیف شدن و یا رسوب گرفتن سوزن های انژکتورها، انژکتورها نمی‌توانند سوخت را با شدت استاندارد به موتور بپاشند. که در نهایت سبب می‌شود عمل احتراق خودرو با مشکل مواجه شود و این موضوع باعث کاهش قدرت انفجار و کارایی موتور می‌شود. در نتیجه خودرو ریپ میزند و کارکرد آن نامنظم می‌شود.
وجود این مشکل در خودرو علی الخصوص در زمان فشار دادن پدال گاز، احساس می‌شود. چون با فشار دادن پدال گاز، فشار بیشتری به خودرو وارد می‌شود و شتاب بیشتر می‌شود ولی با وجود نقص در انژکتورها، این مورد عملی نمی‌شود.
یکی از علل انسداد انژکتورها، نوع سوخت مصرفی میباشد. آلودگی‌های موجود در سوخت می‌توانند به مسدود شدن مسیر انتقال منجر شوند.
در اثر مسدود شدن سوزن های انژکتورها، گذرگاه بسیار کوچکی جهت عبور سوخت مهیا خواهد شد که در مرور زمان مانع از انتقال سوخت می‌شود و میزان سوخت لازم جهت احتراق کمتر می‌شود. - کیفیت پایین سوخت
در صورت پایین بودن کیفیت سوخت، قدرت حاصل از انفجار در موتور خودرو، نسبت به حالت عادی کمتر میباشد. در نتیجه این امر سبب کاهش قدرت شتاب‌گیری می‌شود که باعث می‌شود خودرو در سرعت های بالا جوابگو نباشد. با استفاده از بنزین سوپر با اکتان بالا و باکیفیت می‌توان تا حدودی این مشکل را برطرف نمود.
- فرسودگی سوپاپ ها
یکی دیگر از عوامل تأثیر گذار در شتاب خودرو، فرسودگی سوپاپ‌ها میباشد که باعث می‌شوند شتاب کمتر شود.
- خراب شدن انبار اگزوز
همان اندازه که هوای ورودی به خودرو بسیار مهم است درست به همان اندازه هوای خروجی نیز در احتراق کامل و شتاب تأثیر دارد. در صورت بروز هرگونه مشکل در مسیر خروجی هوای خودرو و یا اگزوز و در حقیقت خرابی و فرسوده شدن مافلر اگزوز، هوای درون موتور به آسانی از اگزوز بیرون نمی‌شود و باعث اختلال در تنفس موتور می‌شود.
- خرابی رینگ و پیستون
درصورت فرسوده شدن رینگ ها، مخلوط سوخت و هوا در مرحله تراکم، به قسمت پایین سیلندر نفوذ می‌کند و میزان آن کم می‌شود. رینگ و پیستون فرسوده باعث کثیفی محفظه احتراق ماشین می‌شوند و در نهایت عمل احتراق را با مشکل مواجه می‌کنند.
- خرابی شمع ها و وایرها
شمع ها و وایرها همانند هر قطعه دیگری یک عمر مفیدی دارند و بعد از گذشت مدتی، باید تعویض شوند. عمر مفید شمع ها و وایرها در دفترچه راهنمای خودرو نوشته شده است. ولی بهتر است قبل از تمام شدن انقضای این قطعات، آنها تعویض شوند. وجود شمع های خراب در خودرو، باعث می‌شود خودرو قدرت جرقه زنی سابق را نداشته باشد و در نهایت سبب می‌شود در حین احتراق، انفجار خفیفی رخ دهد که باعث کم شدن سرعت خودرو می‌شود.
- خراب بودن کویل احتراق
یکی از اجزای اصلی سیستم برق خودرو، کویل میباشد که وظیفه افزایشِ ولتاژِ 12V باتریِ خودرو به ولتاژ بالاتر را برعهده دارد. خراب شدن کویل احتراق ماشین، باعث می‌شود شتاب تا حد چشمگیری کمتر شود.
- کثیفی و ایراد در فیلتر هوا
فیلتر هوا یکی از قطعات خودرو میباشد که در راه ورودی هوا به درون موتور قرار دارد. فیلتر هوا وظیفه پاکسازی هوای ورودی به موتور از ذرات گرد و غبار را برعهده دارد. فیلتر هوا همانند هر قطعه دیگری بعد از مدتی به نعویض نیاز دارد. کثیفی و آلوده شدن فیلتر هوا، سبب اختلال در تنفس موتور می‌شود.
زمان تعویض فیلتر هوا، به عوامل گوناگونی وابسته است. عواملی مثل میزان آلودگی هوا، وضعیت آب و هوا و همچنین نوع رانندگی. ولی به صورت کلی بهتر است بعد از هر 5000 کیلومتر، فیلتر هوای خودرو تعویض شود.
- معیوب بودن استپر خودرو
استپر خودرو (Stepper)، وظیفه تنظیم هوای مصرفی در سیلندر را برعهده دارد. در صورت بروز هرگونه مشکل در Stepper، شتاب‌گیری خودرو صورت نمی‌گیرد و شتاب کاهش پیدا می‌کند. چون هوای لازم برای سیلندرها جهت احتراق، تأمین نمی‌گردد و در نهایت احتراق کُند و یا ناقص انجام می‌شود.
- وجود نشتی در سیستم خلأ
نشتی داشتن سیستم خلأ می‌تواند سبب کاهش توانایی سیستم کامپیوتری ماشین شود و در نهایت نسبت سوخت و هوای مناسب انجام نگیرد. نشت سوخت در سیستم خلأ سبب روشن شدن چراغ چک (Check Engine) نیز می‌شود،
- وجود اشکال در پمپ بنزین
پمپ بنزین یکی از قطعات مهم و اصلی در سوخت رسانی میباشد که وجود نقص و ایراد در آن سبب بروز مشکل در عمل سوخت‌رسانی می‌شود. وجود اختلال و ایراد در عمل سوخت‌رسانی، باعث کاهش شتاب خودرو می‌شود.
- نقص در سنسور مف (MAF)
سنسور MAF یکی از قطعات خودرو میباشد که وظیفه اندازه گیری مقدار هوای ورودی به موتور و گزارش آن به ماژول کنترل نیرو را برعهده دارد. این ماژول از آن اطلاعات جهت محاسبه باری که روی موتور قرار می‌گیرد، استفاده می‌کند. در صورت مختل شدن این سیستم، عملکرد موتور کم می‌شود که می‌تواند بر شتاب خودرو تأثیر سویی داشته باشد.
- ایجاد اشکال در سنسور اکسیژن
یکی از قطعات مهم در خودرو، سنسور اکسیژن میباشد که بر تنظیم مصرف سوخت نقش مهمی را ایفا می‌کند. در صورت خرابی و ایجاد نقص در این سنسور، تنظیم میزان اکسیژن مصرف سوخت، دچار مشکل می‌شود. در نهایت این سبب می‌شود شتاب خودرو، کمتر شود.
- عدم تنظیم صحیح تسمه تایم
یکی دیگر از علل کم شدن میزان شتاب خودرو، صحیح نبودن تنظیم تسمه تایم و یا پاره شدن آن میباشد. در صورتی که تسمه تایم به درستی تنظیم نشود و یا از طریق سیم اصلی خود خارج شود، در موقع حرکت سوپاپ ها به سمت بالا و پایین، مشکل رخ می‌دهد که در نتیجه عمل احتراق به صورت مناسب انجام نمی‌شود.
- استفاده از روغن موتور نامناسب
روغن موتور وظیفه روانکاری قطعات و خنک نگهداشتن آنها را برعهده دارد. درصورت پایین بودن کیفیت روغن موتور، در زمان احتراق و قبل از اینکه شمع ها اقدام به جرقه زنی کنند، گرمای بالای سیلندر باعث می‌شود تا احتراق انجام گرفته و کارکرد خودرو با مشکل مواجه گردد.
برای آشنایی بیشتر با دلایل کف کردن روغن موتور کلیک کنید.
- ایراد یا شکستگی مبدل کاتالیست
گازهای حاصل از عمل احتراق در موتور، بسیار سمی میباشند و حتی می‌توانند آسیب زیادی به محیط زیست برسانند. در صورتیکه گازهای حاصل در خودرو، توسط مبدل کاتالیستی متعادل‌سازی می‌شوند، تا مقدار آلاینده‌های موجود در آنها کمتر شود و آسیب کمتری به محیط زیست برسد. در صورت خراب شدن و یا شکسته شدن این مبدل، متعادل‌سازی گازها به درستی انجام نمی‌شود و این سبب می‌شود میزان هوای ورودی به موتور با بی‌نظمی مواجه شود.
- نقص سنسور موقعیت میل بادامک
سنسور موقعیت میل بادامک از قطعات داخلی خودرو میباشد که وظیفه آن جمع‌آوری اطلاعات مربوط به سرعت میل بادامک خودرو و ارسال آنها به ماژول کنترل الکتریکی میباشد. زمان ارسال این اطلاعات به ماژول الکتریکی، ماژول مطابق اطلاعات، مدت زمان تزریق سوخت و احتراق را تنظیم می‌کند.
در صورت خرابی سنسور موقعیت میل بادامک و ناتوانی آن در ارسال اطلاعات به ماژول الکتریکی، عملکرد موتور تحت تأثیر قرار می‌گیرد، به‌درستی کار نمی‌کند و درنهایت سبب می‌شود شتاب خودرو کم شود.
- استفاده از لاستیک ها و رینگ های غیر استاندارد
درصورت استفاده از لاستیک های غیر استاندارد و بزرگتر برای خودرو، شتاب خودرو کاهش پیدا می‌کند. به صورت کلی هر خودرو برای سایز لاستیک مناسب خودش طراحی گردیده است و تغییر این سایز یا نوع رینگ لاستیک باعث بروز ایراد در عملکرد خودرو می‌شود. به صورت کلی لاستیک بزرگتر و پهن‌تر موجب افزایش اصطکاک خودرو با زمین می‌شود و حرکت آن به سختی انجام گیرد.
روش های افزایش شتاب خودرو
- پمپ بنزین
- استفاده از هدرز
- حذف کاتالیست
- تعویض فیلتر هوا
- سفت کردن سیم گاز
- کنترل کننده دریچه گاز
- تعویض چرخ دنده ها
- کم کردن ارتفاع خودرو
- تقویت ECU یا کامپیوتر
- تاثیر وزن به شتاب خودرو
- تمیز کردن یا تعویض انژکتور
- بررسی استپر (Stepper) موتور
- تغییر آج و اصطکاک لاستیک‌ها
- تعویض فیلتر روغن و روغن موتور
- بهبود وضعیت آیرودینامیک خودرو
اهمیت رسیدگی و کنترل شتاب خودرو
در قسمت های فوق با دلایل کاهش شتاب خودرو آشنا شدیم. بعضی از دلایل فوق، می‌توانند باعث شوند آسیب های جدی تر و جبران ناپذیرتری به خودرو وارد شود. در صورت مشاهده آهسته بودن شتاب در مقایسه با قبل، بهتر است در صدد رفع آن برآمد. چون می‌تواند پیامدهای خطرناک و ناگواری را برای سرنشینان آن خودرو در پی داشته باشد.
جمع بندی
در این مقاله به مفهوم دلایل کاهش شتاب خودرو که یکی از مهمترین مسائل در رابطه با خودرو و رانندگی میباشد، پرداختیم. همچنین مراحل فعالیت موتور خودرو، علل کاهش شتاب، روش های افزایش شتاب خودرو و... را بررسی کردیم. شما می‌توانید با مراجعه به بخش مجله رانندگان آکادمی انتیراپ با مطالب مرتبط درخصوص حمل و نقل و رانندگان آشنا شوید.
همچنین در انتیراپ خدماتی اعم از حمل و نقل بین المللی زمینی، ریلی، دریایی، هوایی، انبارداری و... ارائه می‌شود. جهت مشاهده سایر مقالات و اخبار در حوزه حمل و نقل کلیک نمایید.
عضویت در سامانه خدمات حمل و نقل انتیراپ