سُدیم یکی از عناصر شیمیایی جدول تناوبی با عدد اتمی 11 می‌باشد. سدیم یک فلز واکنش دهنده نرم و مومی شکل است و در انگلیسی Sodium نامیده می‌شود. سدیم دارای نماد شیمیایی Na می‌باشد. این فلز در دمای اتاق مایع است. این فلز متعلق به گروه فلزات قلیایی می‌باشد و از نطر ترکیبات طبیعی فراوان هستند.

سدیم، یک عنصر بسیار واکنش دهنده می‌باشد که با شعله زرد رنگی می‌سوزد و همچنین در آزمایش های مربوط به هوا اکسید می‌شود. عنصر سدیم به شدت با آب واکنش می‌دهد، از این رو باید همیشه در زیر نفت و یا روغن نگهداری شود.

فلز سدیم در واکنش‌ها به یون مثبت تبدیل می‌شود و یک الکترون از دست می‌دهد تا به آرایش گاز نجیب قبل از خود برسد و با چاقو به راحتی بریده می‌شود.

همچنین می‌توانند برای استخراج آهن از فلز سدیم استفاده کنند اما به دلیل گران بودن آن و استخراج دشوار این فلز، از کربن برای استخراج آهن استفاده می‌کنند و به صرفه تر است.

خواص سدیم

• تنظیم مایعات
• مراقبت از پوست
• تعادل مقدار یون
• کنترل جذب گلوکز
• تقویت عملکرد مغز
• تاثیر بر سیستم قلبی
• تنظیم سطح مایعات بدن
• حفظ تعادل اسیدیته بدن
• از بین بردن کربن دی اکسید
• پیشگیری از سوختگی با آفتاب 
• کاهش مقدار گرفتگی عضلات

کاربردهای سدیم

دو مورد از اولین کاربردهای سدیم، در حالت فلزی، تولید پراکسید سدیم و سیانید سدیم می‌باشد. در ساخت تترا اتیل سرب، مقدار قابل توجهی سدیم به عنوان افزودنی بنزین استفاده شده است. یکی از کاربردهای سدیم، استفاده از آن در ساخت سدیم آلکیل سولفات است که به عنوان ماده اصلی در شوینده های مصنوعی استفاده می‌شود.

سدیم، به عنوان ماده اولیه در تولید بوروهیدرید سدیم (NaBH4) و هیدرید سدیم (NaH) مورد استفاده قرار می‌گیرد. از دیگر کاربردهای سدیم، استفاده از آن در تولید رنگ ها، مواد میانی رنگ ها، سنتز عطرها و طیف گسترده ای از احیاگرهای آلی می‌باشد. علاوه بر این ها، از سدیم در تصفیه هیدرو کربن ها و پلیمریزاسیون هیدروکربن های اشباع نشده، استفاده می‌شود.

یکی از بهترین مایع ها برای انتقال حرارت، استفاده از سدیم مذاب است. از این رو از سدیم به عنوان یک مایع خنک کننده در راکتورهای تولید کننده سریع و مایع فلزات استفاده شده است. این ماده در متالورژی به عنوان یک ماده اکسید کننده و به عنوان یک عامل کاهنده برای تهیه کلسیم، زیرکونیوم، تیتانیوم و سایر فلزات انتقالی به طور گسترده ای استفاده می‌شود.

نشانه های کمبود سدیم

اصولا هر فرد به طور روزانه میتواند 2400 میلی گرم سدیم، مصرف کند. در صورتی که این مقدار کمتر از حد مجاز باشد، بدن علائمی را نشان میدهد که در طیفی از تحریک کنندگی تا مرگ کشیده میشود. یکی از نواحی مهم در بدن، که کمبود سدیم میتواند آن را تحت تاثیر قرار دهد، سیستم عصبی بدن است. کمبود سدیم میتواند سیستم عصبی را به حالت توقف در بیاورد.

از این رو به چند مورد از نشانه های کمبود سدیم اشاره میکنیم:

• اسهال
• ضعف
• استفراغ
• آشفتگی
• کاهش وزن
• افت فشارخون
• سستی سرگیجه
• تحریک‌پذیری عضلات و سردرد

یکی از پیامدهای کمبود سدیم در بدن، کاهش تجمع چربی‌ها در قسمت‌های جانبی بدن می‌باشد.

در صورتی که مقدار سدیم در بدن کاهش یابد بستر مناسبی برای بسیاری از بیماری ها فراهم می‌شود همچنین فرد احساس خستگی و بی حسی مغزی می‌کند. در مقابل اگر مقدار سدیم در بدن بیشتر از حد مجاز باشد می‌تواند خطرساز باشد و سبب تورم بافت‌های عصبی، عصب‌ها و ورم مغزی، افرایش فشار خون و افزایش احتمال عفونت ریه شود در صورتی که این مقدار تنظیم نشود و فرد تحت درمان قرار نگیرد، حتی می تواند منجر به کما شود.

منبع

شما می‌توانید با مراجعه به بخش مجله سلامت آکادمی انتیراپ با خواص انواع محصولات خوراکی و مواد طبیعی آشنا شوید.

سامانه خدمات حمل و نقل انتیراپ