تعویض پلاک، آخرین مرحله معامله خودرو است که پس از آن خریدار رسما مالک خودرو می‌شود. سوالات و ابهامات زیادی هم برای خریداران و هم برای فروشندگان در مورد این مرحله نهایی وجود دارد که در صورت حل شدن، می‌تواند روند را کوتاه کند و از دوباره کاری و سردرگمی جلوگیری کند. در این مقاله سعی کرده‌ایم تا حد امکان این سوالات و ابهامات را روشن کنیم تا پس از مطالعه آن‌ها، بتوانید بدون کوچکترین تردیدی، پلاک خودروی خود را تعویض کنید.

لزوم تعویض پلاک خودرو

تعویض پلاک، آخرین مرحله از مراحل قانونی انتقال خودرو است و این جمله معنای آن را روشن می‌کند. از سوی دیگر، این ویژگی خودرو به پلیس کمک می‌کند تا در صورت تخلف، رانندگان جدید را به راحتی شناسایی کند. اگر خودروی خود را بفروشید و پلاک خودرو را تعویض نکنید، هر گونه تخلف از سوی مالک جدید به نام شما ثبت می‌شود و باید پرداخت کنید.

فک پلاک چیست؟

فک پلاک، به معنای باز کردن و حذف پلاک قبلی است و در واقع یکی از مراحل تعویض پلاک خودرو می‌باشد. در صورتی که خریدار با تعویض پلاک موافقت نکند، فروشنده مجبور است از طریق مراجع قضایی، علیه خریدار، دعوای فک پلاک طرح کند تا خریدار نسبت به تعویض پلاک اقدام کند.

شرایط و مراحل تعویض پلاک خودرو

اگر در شهرهای بزرگ به خصوص تهران زندگی می‌کنید، توجه داشته باشید که مراکز تعویض پلاک در این شهرها معمولا شلوغ است. به همین دلیل، باید صبح زود (تا ساعت 7:30) در این مراکز حضور یابید. در این صورت انتظار می‌رود تا ظهر کارتان تمام شود. از آن جایی که این مراکز بسیار شلوغ هستند، توصیه می‌کنیم از طریق سامانه تعویض پلاک نوبت بگیرید و به اصطلاح برای تعویض پلاک اقدام کنید.

یکی از مهم‌ترین الزامات تعویض پلاک، این است که فروشنده و خریدار در محل حضور داشته باشند و مدارک موجود باشد. ضمناً، فروشنده می‌تواند به خریدار وکالت دهد که به طور مستقل، تعویض پلاک را انجام دهد.

در زیر مراحل تعویض پلاک قبلی و نصب پلاک جدید را خواهید آموخت:

مرحله اول: ثبت نام تعویض پلاک

پس از اپیدمی کرونا و نیاز مبرم به فاصله‌گذاری اجتماعی، دولت بسیاری از خدمات خود را به صورت اینترنتی و آنلاین ارائه کرده است. یکی از این خدمات، ثبت تعویض پلاک است که حتی پس از فروکش کردن بیماری، به صورت آنلاین باقی ماند. هم اکنون مراجعه به سامانه رزرواسیون تعویض پلاک www.nobatdehi.epolice.ir ، جهت رزرو قبل از مراجعه به مرکز مربوطه الزامی است.

اولین مرحله، مراجعه به این سایت و ثبت‌نام است. پس از ثبت نام و از طریق صفحه اصلی، نام استان، شهر، نوع خدمت و نام وسیله نقلیه خود را انتخاب کنید و روی دکمه جستجو کلیک کنید. مرحله بعدی، مراکز فعال تعویض پلاک را در شهر شما نشان می‌دهد و به شما امکان می‌دهد مکان در دسترس‌تری را انتخاب کنید. سپس باید نوع سرویس موردنظر خود را مجدداً انتخاب کنید و تاریخ و زمان موردنظر خود را از گزینه های موجود انتخاب کنید.

پس از این مرحله، می‌توانید شماره پلاک مورد نظر خود را انتخاب کرده و نوبت خود را ثبت نمایید. توجه داشته باشید که ساعات خاصی برای مراجعه به سامانه نوبت‌دهی تعویض پلاک در نظر گرفته شده تا ساکنان استان‌های مختلف بتوانند در ساعت مقرر به سامانه مراجعه کرده و نوبت‌های موجود تا 6 روز بعد را رزرو کنند. جدول زیر نشان می‌دهد که ساکنین هر استان در چه ساعاتی می‌توانند به این سیستم مراجعه کنند.

استان	ساعت مراجعه به سامانه
بوشهر، تهران، کرمان، گیلان و یزد	ساعت ۸ صبح
اصفهان، حومه تهران، خراسان رضوی، قزوین و هرمزگان	ساعت ۹ صبح
اردبیل، آذربایجان غربی، خراسان شمالی، خوزستان و فارس	ساعت ۱۰ صبح
البرز، کردستان، گلستان و لرستان	ساعت ۱۱ صبح
ایلام، آذربایجان شرقی، سیستان و بلوچستان، قم و مازندران	ساعت ۱۲ ظهر
چهارمحال‌ و بختیاری، خراسان جنوبی، زنجان، سمنان، کرمانشاه، کهگیلویه و بویر احمد، مرکزی و همدان	ساعت 2 بعد از ظهر

مرحله دوم: مراجعه به مرکز و تحویل مدارک

در این مرحله، به مرکز مربوطه خود مراجعه کرده و رسید دریافتی پس از ثبت نام در سامانه را تحویل دهید و قبض پارکینگ خود را دریافت کنید. در قبض پارکینگ، شماره نوبت و باجه مربوطه، درج خواهد شد. سپس، مدارک لازم برای تعویض پلاک را تحویل داده و فرم بازدید فنی خودرو را پر کنید.

مرحله سوم: معاینه فنی خودرو

در این مرحله کارشناسان مرکز، از خودرو بازدید کرده و قابلیت اصالت و منطبق بودن آن با سند کمپانی را بررسی می کنند.

مرحله چهارم: تسویه خلافی

در این مرحله، اگر خودرو خلافی داشته باشد، مالک باید آن را تسویه کند و یا اگر قبلاً تسویه کرده، گواهی عدم خلافی را ارائه کند.

مرحله پنجم: فک پلاک

در این مرحله، پلاک قبلی باز می‌شود و یا به اصطلاح فک می‌شود و فروشنده، ملزم به تحویل آن به انبار است. پلاک‌های فک شده، معمولا تا یک سال توسط پلیس نگهداری می‌شوند و اگر در این مدت خودروی نو خریداری کنید، می‌توانید از یکی از پلاک های آزادتان، برای خودروی خریداری شده استفاده کنید. در طول این یک سال، هزینه نصب پلاک از شما دریافت نمی‌شود. پس از گذشت یک سال، برای بازسازی پلاک قدیمی خود باید هزینه‌ای بپردازید.

در تهران، معمولا پلاک‌های قدیمی در همان مرکز به خریدار تحویل داده می‌شود. در صورتی که در آن مرکز موجود نباشد، خریدار باید مبلغ 50000 تومان پرداخت نماید. اما تعویض پلاک در شهرستان‌ها کمی متفاوت است و ممکن است 24 تا 48 ساعت طول بکشد تا پلاک قدیمی خود را تحویل بگیرد.

مرحله ششم: دریافت تاییدیه انتقال خودرو و دریافت سند جدید

در این مرحله خریدار باید هزینه تعویض پلاک خودرو را بپردازد و پس از دریافت تاییدیه نقل و انتقال خودرو، پلاک جدید را دریافت کرده و آن را نصب کند. در پایان می‌تواند قبض پارکینگ خود را ارائه و از مرکز خارج شود. طبق قانون جدید برای انتقال مالکیت خودرو نیازی به مراجعه به دفاتر اسناد رسمی نیست، زیرا سند یا برگ سبز جدید و کارت ماشین از طریق پست به آدرس خریدار ارسال می‌شود.

نمای کلی مراحل فوق را می توانید در اینفوگرافیک زیر مشاهده کنید.

برای تعویض پلاک در سال 1402 چه مدارکی لازم است؟

برای تعویض پلاک خودرو، باید مدارک زیر را به همراه داشته باشید:

مدارک مورد نیاز فروشنده

• اصل شناسنامه و کارت ملی
• اصل کارت خودرو
• بیمه نامه شخص ثالث
• برگ سبز خودرو
• برگ عدم خلافی خودرو
• کارت معاینه فنی خودرو (برای خودروهایی که تاریخ تولیدشان بالای 4 سال است)
• سند کمپانی
• کارت عابر بانک

مدارک مورد نیاز خریدار

• اصل شناسنامه و کارت ملی
• مدارک تایید کننده اقامت خریدار، سند یا اجاره‌نامه به نام خریدار، پدر، مادر یا همسر وی
• کارت عابر بانک

در حال حاضر، خریداران باید با مراجعه به سامانه سخا به آدرس sakha.epolice.ir و انتخاب گزینه استعلام وضعیت آدرس، مراحل احراز و تایید آدرس را طی کنند. سپس یک مامور پست به آدرس مراجعه کرده و آدرس محل سکونت خریدار را تایید کند.

اگر کارمند دولتی هستید و مدارک فوق را برای تایید محل سکونت خود ندارید، می‌توانید از سازمان مربوطه درخواست معرفی نامه کنید. اگر کارمند دولتی نیستید، می‌توانید جواز کسب خود را ارائه دهید یا سند مالکیت و یا اجاره‌نامه‌ای که محل سکونت شما به نام او ثبت شده است را همراه داشته باشید.

برای شماره گذاری خودروی وارداتی چه مدارکی لازم است؟

مدارک موردنیاز برای شماره‌گذاری خودروهای وارداتی با مدارک خودروهای داخلی متفاوت است و شامل موارد زیر است:

• حضور مالک یا نماینده قانونی ایشان همراه با وسیله نقلیه برای سیر مراحل قانونی
• اصل مدارک شناسایی معتبر شامل شناسنامه یا کارت ملی مالک و نماینده قانونی
• ارائه اصل سند خودرو شامل خودروهای داخلی (سند فروش) و خودروهای وارداتی
• بررسی و تایید مدارک خودرو توسط کارشناسان حقوقی مستقر در مرکز تعویض پلاک
• بررسی وضعیت تبصره 13 خودروهای وارداتی
• بازدید و تایید کاردکس توسط افسران و کارشناسان عالی تصادفات و امور فنی بازنشسته، جهت احراز اصالت خودرو و مهمور نمودن کاردکس به مهر و امضای ماموران مجاز
• ارائه مدارک طبق مفاصا حساب دیوان دولتی
• اختصاص پلاک به افراد بر اساس محل سکونت مالک
• پرداخت عوارض مصوب بابت انتقال خودرو، صدور و ارسال کارت هوشمند مشخصات خودرو

هزینه تعویض پلاک سال 1402 چقدر است و چه کسی باید آن را پرداخت کند؟

طبق قانون، هزینه تعویض پلاک بر عهده خریدار است و در سال جدید این هزینه‌ها برای تمامی خودروها اعمال می‌شود و مبلغ ثابت 373000 تومان خواهد بود. هزینه انتقال خودرو برای تعویض پلاک، شامل سایر هزینه‌ها، بر عهده فروشنده است. به عنوان مثال مالیات نقل و انتقال خودرو، مالیات بر ارزش افزوده، عوارض و مالیات سالانه شهرداری که باید توسط فروشنده پرداخت شود.

در حال حاضر، مالیات نقل و انتقال خودروهای تولید داخل 1 درصد ارزش خودرو و خودروهای خارجی 2 درصد است. همچنین، از خودروهایی با بیش از یک میلیارد تومان، مالیات ارزش افزوده اخذ می‌شود. اگر قیمت خودرو از مقدار معینی بالاتر رود، درصدی از این مبلغ اضافی، مالیات بر ارزش افزوده محسوب می‌شود. مالیات و عوارض شهرداری، برای خودروهای داخلی 0.1 درصد قیمت روز و برای خودروهای وارداتی 0.15 درصد قیمت روز است. مالیات بر ارزش افزوده خودرو و مالیات نقل و انتقال خودرو باید سالانه پرداخت شود.

وکالت تعویض پلاک

وکالت تعویض پلاک، نوعی وکالت است که توسط فروشنده امضا شده و به خریدار داده می‌شود و به فروشنده اجازه می دهد بدون همراهی فروشنده، پلاک را تعویض کند. مهمترین نکته در هنگام تنظیم این وکالت‌نامه، تعیین محدودیت زمانی و اختیارات خریدار برای جلوگیری از عواقب عدم تعویض پلاک و سوء استفاده احتمالی است. فروشنده برای اخذ این وکالت‌نامه، باید با در دست داشتن مدارک زیر، به دفتر اسناد رسمی مراجعه کرده و وکالتنامه را به نام خریدار تنظیم کند:

بررسی اصل بودن خودرو

فرم تکمیل شده باید برای بازرسی خودرو و تایید اصالت آن به کارشناس یا بازرس ارائه شود. کارشناسان تمام مشخصات خودرو را با موارد ذکر شده در اسناد و فرم ها از جمله شماره شاسی، شماره موتور و غیره بررسی می کنند تا از اصالت خودرو اطمینان حاصل کنند.

پس از احراز اصالت خودرو، فک پلاک نصب بر روی خودرو (پلاکی به نام فروشنده خودرو) و پلاک جدید به نام خریدار صادر می شود. به این ترتیب خریدار پلاک خود را دریافت می‌کند. در نهایت پس از تحویل پلاک جدید توسط خریدار، پلاک قبلی را برداشته و پلاک جدید نصب بر روی خودرو نصب می‌شود.

برای دریافت پلاک جدید از انبار به خریدار، اگر خریدار از قبل، دارای خودرویی بوده که پلاک آن آزاد است، می‌تواند با اطلاعات خودروی جدید تطبیق داده و از همان پلاک استفاده کند. برای افرادی که ساکن شهر تهران هستند، تحویل پلاک قدیمی در همان مراکز تعویض پلاک به صورت آنی انجام می‌شود. ولی برای ساکنان شهرستان یا سایر استان‌ها ۲۴ تا ۴۸ ساعت زمان نیاز است تا پلاک خودرو پست شود.

چندین سال است که رزرو و نوبت‌دهی تعویض پلاک به صورت آنلاین انجام شده و افراد در زمان مقرر در محل حاضر شده اند. این در حالی است که قبلاً مردم مجبور بودند به تنهایی به مراکز تعویض پلاک شهر مورد نظر خود مراجعه کنند که این امر بسیار زمان بر بود و مردم در صف‌های طولانی در محل تعویض پلاک منتظر می‌ماندند. اما چندین سال است که پلیس راهنمایی و رانندگی، برای کاهش مراجعه حضوری به مراکز تعویض پلاک جهت تعویض پلاک، روش جدیدی برای رزرو آنلاین نوبت تعویض پلاک در اختیار متقاضیان این مراکز قرار گرفته است.

نتیجه‌گیری

در این مقاله، به بررسی مراحل و مدارک موردنیاز برای تعویض پلاک خودرو پرداختیم. تعویض پلاک آخرین مرحله معامله خودرو است که پس از آن خریدار رسما مالک خودرو می‌شود. شما می‌توانید با مراجعه به بخش مجله رانندگان آکادمی انتیراپ با مطالب مرتبط در خصوص حمل و نقل و رانندگان آشنا شوید. همچنین در انتیراپ خدماتی اعم از حمل و نقل بین‌المللی زمینی، ریلی، دریایی، هوایی، انبارداری و... ارائه می‌شود. جهت مشاهده سایر مقالات و اخبار در حوزه حمل و نقل کلیک نمایید.

عضویت در سامانه خدمات حمل و نقل انتیراپ