کاپوتاژ (Cabotage) یا مساحله یا به معنای دیگری کران بری، حمل و نقل کالا یا مسافران از یک نقطه در یک کشور به نقطه دیگر همان کشور در شرایطی که کاربر یا راننده حمل و نقل کننده از اتباع خارجی باشد را مساحله یا کاپوتاژ می‌گویند. در واقع مساحله به معنی حق تجارت داخلی ساحلی است. کاپوتاژ در زبان عامیانه به کاپتاژ معروف است.

در ابتدا مقررات Cabotage فقط برای حمل و نقل هایی که در امتداد مسیرهای ساحلی هستند بود. اما اکنون کاپوتاژ برای حمل و نقل های هوایی، جاده ای و ریلی نیز مورد استفاده قرار گرفته است. سواحل دریای خزر حمل و نقل کالا به صورت کاپوتاژ ندارد.

امروزه کاپوتاژ در تمام سطح دنیا وجود دارد که برای حفاظت از زیرساخت های حمل و نقل و حفاظت از صنایع داخلی، پاک نگهداشتن مسیرهای دریایی ارضی و نیز به دلایل امنیت ملی آماده شده اند.

با اینکه قوانین مربوط به کاپوتاژ در اکثر کشورها وجود دارد اما میزان اجرای قوانین در کشورهای مختلف، متفاوت است. 

مدارک لازم برای دریافت برگه کاپوتاژ خودرو

• برگ سبز یا سند مالکیت خودرو
• سند و یا برگه مربوط به کارخانه
• ارائه کارت ماشین
• اصل گواهینامه رانندگی معتبر کشور با داشتن اعتبار حداقل یک ماه و سه روز برای گواهینامه بین المللی رانندگی یک ساله
• و اعتبار حداقل سه ساله برای اخذ گواهینامه رانندگی بین المللی سه ساله
• ارائه برگه بیمه نامه معتبر ایرانی
• ارائه گذرنامه یا همان پاسپورت و کپی صفحه اول (با داشتن 6 ماه انقضا)
• ارائه عکس 4*3، چهار عدد
• الزاما بردن خود ماشین به نمایندگی
• رسید مربوط به پرداخت هزینه‌های لازم برای این کار
• مراحل دریافت پلاک و گواهینامه بین المللی

اظهارنامه کاپوتاژ

در اظهارنامه های کاپوتاژ باید همه موارد بدون خط خوردگی نوشته شوند. این موارد عبارتند از:

• تعداد
• نوع بسته
• وزن
• نوع
• ارزش کالا
• نام گمرک مقصد
• مسیری که طی خواهد شد

توجه! اظهارنامه به دو صورت تنظیم می‌شود.

قوانین کالای کاپوتاژ به مقصد نرسیده

اگر کالا مجاز باشد و مجوز خروج آن کالا صادر شود، ولی اگر کالای کران بری (Cabotage) ممنوع باشد، قاچاق به حساب می‌آید

شرایط کاپوتاژ

هرکالایی از کشور مجازی صادر شود را می‌توان با انجام قوانین خاص به عنوان Cabotage، حمل کرد. اما اگر یک کالا بر طبق قوانین خاص ممنوع الصدور باشد برای Cabotage قابل قبول نمی‌باشد، مگر درصورتی که مجوزی مخصوص از اداره گمرک صادر شود.

کاپوتاژ دریایی چیست؟

حمل و نقل دریایی با کاپوتاژ، به دو صورت انجام می‌شود. هم با وسایل نقلیه داخلی و هم با وسایل نقلیه خارجی. در حالتی که از وسایل نقلیه داخلی استفاده می‌شود، وسیله ی مد نظر درحال استفاده، هم مشمول قوانین و هم مشمول تشریفات کاپوتاژ می‌شود.

این قوانین موجود، تنها شامل مسافر و بار در حیطه حمل و نقل دریایی نمی‌شود. بلکه شامل یدک کشی، تحقیقات لرزه ای، لایروبی، گذاشتن کابل های زیردریایی و... نیز می‌شود. این موارد یاد شده توسط شرکت داخلی و یا شرکت خارجی در سواحل کشور دیگر صورت می‌گیرد. کاپوتاژ دریایی در سه دسته تقسیم بندی می‌شوند. که عبارتند از:

• جابجایی بار
• حمل و نقل مسافر
• عملیات های مستقر در ساحل مربوط به انبار و گمرک

تغییر مقصد کالای کاپوتاژی

اگر کالای کاپوتاژ شده ممنوع الصدور، مشروط و غیرمجاز نباشد و مالک کالا پس از اخذ پروانه کاپوتاژ بخواهد تغییری در مقصد کالا اعمال کند، گمرک مبدا می‌تواند مقصد کالا را در پروانه کاپوتاژ اصلاح کند.